Diyetleri Sınıflandırma Çalışmaları
Günümüzde çok sayıda, çok farklı içerik ve uygulama planında, kanıta dayalı veya deneyimsel olarak geliştirilmiş sayısız diyet çeşidi vardır. Henüz bunları kesin bir kategoride sınıflayacak, derecelendirecek bilimsel ortak ve yüksek dereceli kanıtlar gelişmemiştir. Aşağıda verilen sınıflama tarafımızdan yapılmış ve çalışmalarımızda kullanılmaktadır.
Diyet kelimesi daha öncede söylediğimiz gibi bir yeme kısıtlama şekli değil, beslenmenin diğer adıdır. “Yemeğini yedin mi?” gibi, “bu öğünü aldın mı?” gibi “öğlen diyetini verdiniz mi?” sorularının tamamı aynı anlamdadır.
Burada çok önemli nokta diyetlerin bir kalıp olarak sunulması ve sanki özel kalıplar oluşturulmuş birbirinden çok farklı özel ürünler gibi gösterilmesidir. Buna tam olarak inanmak çok mümkün değildir. Günümüzde olan birçok diyet türü adeta birbirinin kopyası gibidir. İçinde küçük bir oran veya uygulama değiştirilip başka bir ürün gibi sunulmaktadır.
Esas olan kişileri hazır kalıp ve tariflere sıkıştırmak değil, onlara uyacak ve kişinin kendisi için özelleşebilecek, yeme kısıtlaması yerine sağlıklı olmayı geliştirecek bir yeme planı oluşturabilmektir.
Aşağıdaki sınıflama çalışması sadece hangi diyet hangi kalıba girmektedir onu akademik olarak tanımlayabilmek içindir.
- Uygulama Şekillerine Göre Sınıflama
- Uyumu kolay diyetler
- Ani zayıflama diyetleri
- Hızlı kilo verme diyetleri
- Sağlıklı seslenme diyetleri
- Ticari diyetler
- Karma yaklaşıma ait diyetler
- Sağlık Problemlerine Göre Sınıflama
- Normal
- Diyabet diyetleri
- Kalp koruma diyetleri
- Böbrek sağlığı diyetleri
- Karaciğer sağlığı diyetleri
- Diğer özel sağlık diyetleri
- Beslenme Davranışına Göre Sınıflama
- Normal tercihlere bağlı diyetler
- Öğün sınırlaması olan diyetler
- Öğün artıran diyetler
- Oruçlu diyetler
- Uygulamalı davranışı değiştiren diyetler
- Elde Edilmesine Göre Sınıflama
- Normal diyetler
- Taş devri diyetleri
- Vejetaryen diyetler
- Vegan diyetler
- Koşer diyetler
- Helal diyetler
- Glütensiz diyetler
- İçerik Oranlarına Göre Sınıflama
- Tek kaynaklı diyetler
- Çok kaynaklı diyetler
- Bazı kaynaklar azaltılmış diyetler
- Bazı kaynaklar çıkartılmış diyetler
- Volüm serbest diyetler
- Volüm kısıtlamalı diyetler
- Kalori Düzeyine Göre Sınıflama
- Günlük standart ihtiyaç kalorisi veren diyetler (BEE+REE+AEE+SEE)
- Günlük standart ihtiyacın stressiz olanını veren diyetler (BEE+REE+AEE)
- Günlük standart ihtiyacın aktivitesiz olanını veren diyetler (BEE+REE)
- Günlük standart ihtiyacın bazal olanını veren diyetler (BEE)
- Günlük standart ihtiyacın bazal altı olanını veren diyetler (BEEx0,8-0,7-0,6)
- İçerik Şekillerine Göre Sınıflama
- Dengeli diyetler
- Yüksek proteinli diyetler
- Düşük proteinli diyetler
- Yüksek karbonhidratlı diyetler
- Düşük karbonhidratlı diyetler
- Yüksek yağlı diyetler
- Düşük yağlı diyetler
- Kullanım Şekline Göre Sınıflandırma
- Alkol kullanılabilen diyetler
- Egzersiz uyumlu diyetler
- Düşük tuzlu diyetler
- Uygulama veya lisans ücretli diyetler
- Uygulama veya lisans ücretsiz diyetler
- Hazır gıdalara bağlı diyetler
- Takviyeleri tavsiye edilen diyetler